Polskie Towarzystwo Miło¶ników Astronomii - Oddział w Częstochowie
logo
 
Kontakt
ZarzÄ…d
Książki
Członkowie
Polecane strony
 
Strona główna Informacje ogólne Galeria Publikacje Konkurs URANIA Kronika
 

Kronika

Oddział Częstochowski Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii jest spadkobiercą dorobku i kontynuatorem działań Sekcji Astronomicznej Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Kronika rozpoczyna się od roku 2004 kiedy powstała SACTN.

Kronika 2007

CKA2007

W styczniu 2007 ukaza³a siê drukowana i elektroniczna wersja Czêstochowskiego Kalendarza Astronomicznego na rok 2007.

Konkurs grudzi±dzki

W dniu 1 marca 2007 odby³y siê eliminacje wojewódzkie do XXIII Ogólnopolskiego M³odzie¿owego Seminarium Astronomicznego (OMSA). Do fina³u w Grudzi±dzu zakwalifikowali siê Piotr Bednarek, Kamil Wszo³ek, a jako obserwatorzy Adrian Majecki i Magdalena ¯urawska. (patrz: relacja)

Obserwacja roju meteorów „Lirydy”

W nocy 22 kwietnia wyst±pi³o maksimum aktywno¶ci Lirydów. Celem dokonania obserwacji cz³onkowie SACTN pod kierunkiem Artura Le¶niczka udali siê do Biskupic. W obserwacjach przeszkadza³ jasny Ksiê¿yc oraz fakt, ¿e radiant roju nie znajdowa³ siê zbyt wysoko, bo oko³o 30° nad horyzontem. W ci±gu oko³o trzech godzin uda³o siê zaobserwowaæ w sumie 10 meteorów z czego nie wszystkie nale¿a³y do roju Lirydów.

Konferencja naukowa w Kijowie

W dniach 23-28 kwietnia 2007 kilkoro cz³onków SACTN bra³o czynny udzia³ w „14th Open Young Scientists’ Conference on Astronomy and Space Physics” organizowanej przez Uniwersytet Tarasa Szewczenki w Kijowie. Dr Bogdan Wszo³ek by³ cz³onkiem International Advisory Committee i wyg³osi³ referat proszony p.t. „Puzzling Phenomenon of Diffuse Interstellar Bands”.

Przedstawiono te¿ nastêpuj±ce prace:

Katarzyna Bryndal i Bogdan Wszo³ek „Spectroscopic Families Among Diffuse Interstellar Bands”

Marcin Dyrka i Bogdan Wszo³ek „Interstellar C2 Molecule Detected in UV Spectra of Reddened Stars”

Tomasz Kisiel „MHD Space Sailing”

Szymon Starzyñski i Agnieszka Ceglarek „The First Steps of the Radio Astronomy in Czêstochowa”

Karina B±czek i Bogdan Wszo³ek. „The Jagiellonians and the stars”

Wszystkie prace ukaza³y siê drukiem w czasopi¶mie naukowym.

W muzealnej czê¶ci uniwersyteckiego Obserwatorium Astronomicznego w Kijowie.
W muzealnej czê¶ci uniwersyteckiego Obserwatorium Astronomicznego w Kijowie. Pod Kopernikiem od lewej: (z ty³u) Karina B?czek, Bogdan Wszo³ek, Katarzyna Bryndal, (z przodu) Szymon Starzyñski i Marcin Dyrka. (fot. A. Ceglarek)

Obserwacje Wenus

Wiosenne wieczory sprzyja³y obserwacjom Wenus, która z dnia na dzieñ by³a coraz bli¿ej swojej dolnej kulminacji, maj¶cej nast?piæ w dniu 18 sierpnia. Wykonano serie zdjêæ w sporych odstêpach czasu dla zobrazowania zmiany fazy i rozmiarów k?towych planety.

Spotkanie jubileuszowe

W dniu 9 maja odby³o siê setne spotkanie SACTN. Podsumowano trzy lata dotychczasowej dzia³alno¶ci sekcji oraz okreslono plany na przysz³o¶æ. Cz³onkowie sekcji przedstawili w swoich wyst?pieniach ró¿norakie obszary dzia³ania SACTN. Wyst?pili: Karina B±czek, Marcin Dyrka, Artur Le¶niczek, Marcel £apaj, Marek Nowak, Adam Strzelecki, Bogdan Wszo³ek i Magdalena ¯urawska. Jubileuszowe spotkanie zaszczycili swoj± obecno¶ci± Dr Iza Fuks-Janczarek - dyrektor d/s dydaktyki w Instytucie Fizyki AJD, oraz Prof. Marian G³owacki – prezes Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego.

Cz³onkowie SACTN i go¶cie podczas spotkania jubileuszowego. (fot. M.Nowak)
Cz³onkowie SACTN i go¶cie podczas spotkania jubileuszowego. (fot. M.Nowak)

Zakrycie Saturna przez Ksiê¿yc

W dniu 22 maja mia³o miejsce zakrycie Saturna przez Ksiê¿yc. Cz³onkowie sekcji dokonali obserwacji teleskopowych zjawiska i bogato udokumentowali je fotograficznie. Do obserwacji fotograficznych wykorzystano trzy ró¿ne teleskopy. Pogoda dopisa³a. Zjawisko ogl?da³o oko³o 20 cz³onków sekcji.

Pocz±tek zjawiska zakrycia Saturna przez Ksiê¿yc. (fot. M.Nowak)
Pocz±tek zjawiska zakrycia Saturna przez Ksiê¿yc. (fot. M.Nowak)

Obserwacje ksiê¿yców Jowisza

W maju cz³onkowie SACTN pod kierunkiem Marka Nowaka dokonali udanych obserwacji Jowisza z jego czterema najwiêkszymi ksiê¿ycami. Obserwacje przeprowadzono zgodnie z regu³ami Jupiter Project opracowanymi przez japoñskie stowarzyszenie "Japan Association for Hands-On Universe". Celem programu by³o wykonanie ci?g³ej serii zdjêæ w odstêpach trzydziestominutowych przez okres jednego pe³nego obiegu ksiê¿yca Io, t.j. przez oko³o 43 godziny. Tegoroczne obserwacje by³y kontynuacj? akcji z lat 2005 i 2006.

Astronomicznie na S³owacji

W dniach 2-3 czerwca odbyli¶my wycieczkê na S³owacjê celem zwiedzenia obserwatoriów astronomicznych w Skalnate Pleso i na £omnicy. W wycieczce uczestniczyli: Katarzyna Bryndal, Marcin Dyrka, Artur Le¶niczek, Marek Nowak, Piotr Plaszczyk, Ryszard Rejment, Bogdan Wszo³ek, Magdalena Wszo³ek, Kamil Wszo³ek i Magdalena ¯urawska. Pogoda s³abo sprzyja³a. Zwiedzili?my dok³adnie obserwatorium w Skalnate Pleso, ale na £omnicê wjechaæ siê nie da³o. Zaprzyja¼nili¶my siê ze s³owackimi astronomami i przetarli¶my ¶cie¿kê do miejsca gdzie piêkno Tatr dodaje siê wspaniale do uroku rozgwie¿d¿onego nieba.

Przy zegarze s³onecznym na budynku Obserwatorium Astronomicznego w Skalnate Pleso.
Przy zegarze s³onecznym na budynku Obserwatorium Astronomicznego w Skalnate Pleso. Od lewej: Piotr Plaszczyk, Marcin Dyrka, Katarzyna Bryndal, Artur Le¶niczek, Marek Nowak, Magdalena ¯urawska, Ryszard Rejment, Magdalena Wszo³ek i Bogdan Wszo³ek. (fot. K.Wszo³ek)
Na tle gmachu Obserwatorium w Skalnate Pleso
Na tle gmachu Obserwatorium w Skalnate Pleso (od lewej) Bogdan Wszo³ek, Katarzyna Bryndal i Marcin Dyrka (fot. K.Wszo³ek)

Forum M³odych Nauki

W dniu 5 czerwca odby³o siê III Interdyscyplinarne Seminarium Studenckie „Forum M³odych Nauki”. Cz³onkowie SACTN obstawili w ca³o?ci sesjê „Fizyka, Astronomia”. Nasze przyczynki to:

Bogdan Wszo³ek „Poszukiwania py³u miêdzygalaktycznego”,

Katarzyna Bryndal, Marcin Dyrka i Bogdan Wszo³ek „Tajemnicze miêdzygwiazdowe struktury absorpcyjne”,

Krzysztof Dêbowiecki i Magdalena Gorza³ka „Neutrina s³oneczne i atmosferyczne”

Szymon Starzyñski, Marcin Jarosik, Agnieszka Ceglarek i Tomasz Kisiel „Pierwsze kroki radioastronomii w Czêstochowie”

Marek Nowak, Artur Le¶niczek i Ryszard Rejment „Obserwacje zakrycia Saturna przez Ksiê¿yc”

Kamil Wszo³ek i Magdalena ¯urawska „Niebo w podczerwieni”

Tre¶ci wyst±pieñ zosta³y wydane AJD w Forum M³odych Nauki 3/2007 (red. C. Koz³owski).

Podczas sesji plakatowej
Podczas sesji plakatowej (od lewej): Bogdan Wszo³ek, Magdalena Gorza³ka, Julita Ozga i Krzysztof Dêbowiecki (fot. K.Wszo³ek)
Magdalena ¯urawska i Kamil Wszo³ek przy swoim plakacie
Magdalena ¯urawska i Kamil Wszo³ek przy swoim plakacie „Niebo w podczerwieni” (fot. B. Wszo³ek)

URANIA IV

W dniu 8 czerwca odby³ siê fina³ IV konkursu astronomicznego URANIA. Na pocz±tku 2007 roku zosta³ rozpisany kolejny konkurs astronomiczny URANIA dla uczniów gimnazjów oraz szkó³ ponad gimnazjalnych Czêstochowy i powiatu czêstochowskiego. Konkurs zorganizowa³a Sekcja Astronomiczna Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego oraz Instytut Fizyki AJD w Czêstochowie. W oparciu o nades³ane przez uczniów rozwi?zania zadañ I etapu, do rozgrywek fina³owych zakwalifikowa³o siê 22 osoby. Do fina³u zg³osi³o siê jednak tylko16 osób. W grupie gimnazjalistów pierwsze miejsce zaj?³ Micha³ Bigaj z Lubliñca wyprzedzaj±c Patryka Rataja z Blachowni i Sebastiana Minkiewicza z Czêstochowy. W grupie starszych triumfowali uczniowie czêstochowskich liceów: Kamil Wszo³ek, Piotr Plaszczyk i Bru¶ Przemys³aw. Wszyscy uczestnicy fina³u otrzymali dyplomy sfinansowane i opracowane przez SACTN oraz cenne nagrody ufundowane g³ównie przez Urz±d Miasta w Czêstochowie. By³y to lornetki i ksi±¿ki o tre¶ciach astronomicznych. Nagrody wrêcza³ sam Prezydent Czêstochowy dr Tadeusz Wrona oraz mgr in¿. Jaros³aw Jeziorowski z Wydzia³u Edukacji UM. W ca³o¶æ organizacji konkursu zaanga¿owali siê: Bogdan Wszo³ek, Tomasz Kisiel, Marian G³owacki, Marek Nowak, Karina B±czek i Magdalena ¯urawska. W Jury zasiadali: Jan Wieczorek, Marek Nowak, Anna Ha³adus i Artur Le¶niczek. Finali¶ci oraz ich opiekunowie chwile wyczekiwania na werdykt Jury przyjemnie spêdzili ogl±daj±c pokaz w planetarium.

Prezydent Czêstochowy Dr Tadeusz Wrona gratuluje Kamilowi Wszo³kowi zwyciêstwa w konkursie (fot. M. Nowak)
Prezydent Czêstochowy Dr Tadeusz Wrona gratuluje Kamilowi Wszo³kowi zwyciêstwa w konkursie (fot. M. Nowak)
Finali¶ci i organizatorzy IV konkursu astronomicznego URANIA (fot. M. Nowak)
Finali¶ci i organizatorzy IV konkursu astronomicznego URANIA (fot. M. Nowak)

Noc kulturalna z astronomi±

Noc 16/17 czerwca zosta³a w Czêstochowie og³oszona jako kulturalna. Zorganizowano wiele rozrywek. Sekcja astronomiczna w³±czy³a siê do miejskiej akcji oferuj±c siedem darmowych seansów planetaryjnych dla publiczno¶ci oraz pokazy nieba z u¿yciem teleskopów. Pokazy odbywa³y siê na tarasie widokowym Instytutu Fizyki AJD. W akcjê najbardziej zaanga¿owali siê: Tomasz Kisiel, Marek Nowak i Bogdan Wszo³ek.

Astronomia - Religia

Na spotkanie ¶rodowe sekcji w dniu 20 czerwca zaproszono duchownych: ks. prof. Mariana Dudê i ks. Jacka Molkê. Razem z szacownymi go¶æmi rozwa¿ali?my zagadnienie wzajemnych powi±zañ pomiêdzy astronomi± i religi±. Dyskusjê odbywali¶my w sali planetarium. Przyby³o wiele osób nie nale¿±cych do SACTN. Tematu nie wyczerpali¶my i stwierdzili¶my, ¿e zagadnienie jest bardzo ciekawe i nale¿y do niego powracaæ.

Pierwszy wypad w Karpaty Wschodnie

W dniach 22-25 czerwca zorganizowali¶my wyprawê na Pop Iwan. Planowali¶my spêdziæ noc ¶wiêtojañsk± przy ognisku w ruinach najbardziej na po³udnie wysuniêtego polskiego obserwatorium astronomicznego sprzed II wojny ¶wiatowej. Trud wyprawy podjêli: Karina B±czek, Jerzy Doliñski, Anna Jura, Marek Nowak, Piotr Plaszczyk, Kamil Wszo³ek i Bogdan Wszo³ek (organizator). Szczegó³owo wyprawê opisujemy w relacji Kariny B?czek w niniejszym wydaniu CKA. Tu do¶æ nadmieniæ, ¿e zamiar z ogniskiem siê nie powiód³. Nie dotarli¶my na Pop Iwan, bo przeszkodzi³a burza. Wyprawa zostanie powtórzona.

W drodze na Pop Iwan.
W drodze na Pop Iwan. Od lewej: Anna Jura, Piotr Plaszczyk, Marek Nowak, Bogdan Wszo³ek i Karina B±czek (fot. K.Wszo³ek)

Na szlaku Karina B±czek i Kamil Wszo³ek (fot. B.Wszo³ek)

Na szlaku Karina B±czek i Kamil Wszo³ek (fot. B.Wszo³ek)

Uroczysta promocja

W dniu 25 czerwca odby³a siê uroczysta promocja 33 tomu Ziemi Czêstochowskiej. Ziemia Czêstochowska jest periodykiem Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego. Tom 33 w ca³o¶ci zosta³ po¶wiêcony astronomii czêstochowskiej, od czasów ks. Bonawentury Metlera do teraz. Zredagowa³ go Dr Bogdan Wszo³ek. Wiêkszo¶æ materia³ów publikowanych w tomie wypracowano w SACTN. Publikacja zosta³a wydana przez AJD za pieni?dze przyznane przez Urz?d Miasta Czêstochowy. Jeste¶my wdziêczni wszystkim, którzy przyczynili siê wydania tego wa¿nego dzie³a. Oprócz wersji drukowanej istnieje wersja elektroniczna tomu do pobrania na naszej stronie (www.sactn.ajd.czest.pl).

Dr Bogdan Wszo³ek podczas promocji XXXIII tomu Ziemi Czêstochowskiej (fot. P.Bednarek)
Dr Bogdan Wszo³ek podczas promocji XXXIII tomu Ziemi Czêstochowskiej (fot. P.Bednarek)

Spotkanie z astronautk±

W dniu 4 pa¼dziernika up³ynê³o dok³adnie 50 lat od rozpoczêcia podboju kosmosu. SACTN zorganizowa³a z tej okazji wyjazd grupowy do Krakowa na spotkanie z amerykañsk? astronautk? Dr Shannon Lucid, jakie odby³o siê 5 pa¥dziernika w Instytucie Fizyki UJ. Spotkanie zosta³o zorganizowane przez Konsulat Generalny USA w Krakowie oraz Wydzia³ Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Astronautka wyg³osi³a referat pt. „Space exploration: a duty or a necessity for humans”. Dr Shannon Lucid jest najbardziej do¶wiadczon± z amerykañskich astronautów. W latach 1985-1996 przebywa³a ³±cznie 223 dni w kosmosie. Do niej nale¿y amerykañski rekord d³ugo¶ci pobytu na pok³adzie rosyjskiej stacji Mir (188 dni). W spotkaniu uczestniczyli nastêpuj±cy cz³onkowie SACTN: Karina B±czek, Marek Nowak, Piotr Plaszyk, Kamil Wszo³ek, Bogdan Wszo³ek i Magdalena ¯urawska. Wszyscy mieli okazjê sfotografowaæ siê z astronautk± oraz zdobyæ jej autografy.

Od lewej: Kamil Wszo³ek, Magdalena ¯urawska, Magdalena Wszo³ek, Agnieszka Ku¼micz, Artur Ku¼micz, Shannon Lucid
    (astronautka), Bogdan Wszo³ek, John Hall (przedstawiciel NASA), Marek Nowak i Karina B±czek (fot. P. Plaszczyk)
Od lewej: Kamil Wszo³ek, Magdalena ¯urawska, Magdalena Wszo³ek, Agnieszka Ku¼micz, Artur Ku¼micz, Shannon Lucid (astronautka), Bogdan Wszo³ek, John Hall (przedstawiciel NASA), Marek Nowak i Karina B±czek (fot. P. Plaszczyk)
Astronautka Dr Shannon Lucid i Dr Bogdan Wszo³ek (fot. K.Wszo³ek)
Astronautka Dr Shannon Lucid i Dr Bogdan Wszo³ek (fot. K.Wszo³ek)

Wyró¿nienie dla astronoma

W dniu 9 pa¼dziernika, z okazji ¦wiatowego Dnia Turystyki 2007, przewodnicz±cy SACTN Dr Bogdan Wszo³ek zosta³ wyró¿niony przez Prezydenta Miasta Czêstochowy za inicjatywê powstania i organizacjê pierwszego w Polsce cyfrowego planetarium, którego funkcjonowanie w Czêstochowie ma znaczenie nie tylko naukowe i edukacyjne, ale staje siê jedn? z atrakcji turystycznych miasta.

Dr Bogdan Wszo³ek przyjmuje wyró¿nienie z r±k Prezydenta Dr. Tadeusza Wrony (fot. A.Markowski)
Dr Bogdan Wszo³ek przyjmuje wyró¿nienie z r±k Prezydenta Dr. Tadeusza Wrony (fot. A.Markowski)

Wspó³praca z Obserwatorium Astronomicznym Pic du Midi?

Czêstochowa utrzymuje przyjazne stosunki z Lourdes, maryjnym miastem we francuskich Pirenejach. Prezydent Czêstochowy otrzyma³ od w³adz Lourdes propozycjê rozszerzenia wspó³pracy miêdzy zaprzyja¼nionymi miastami o dziedzinê astronomiczn±. Powiadomiona przez Prezydenta, SACTN odpowiedzia³a pozytywnie na zaproszenie do wspó³pracy. Obserwatorium Pic du Midi jest wysokogórskim, wspaniale wyposa¿onym o¶rodkiem astronomicznym o renomie ¶wiatowej. Ze wzglêdu na wspania³e po³o¿enie jest zarazem wyj±tkow± atrakcj± turystyczn±. Wspó³praca SACTN z t± placówk± naukow± ma szanse byæ bardzo owocn±, zw³aszcza dla Czêstochowy, która przymierza siê do budowy zamiejskiego nowoczesnego obserwatorium astronomicznego, które równie¿ mia³oby spe³niaæ swego rodzaju przystañ turystyczn± na Jurze. Sprawie wspó³pracy nadano bieg i w roku 2008 najprawdopodobniej dojdzie do wyjazdu grupy polskiej do Francji w ramach wymiany.

Mars Festiwal

W dniach 27-28 pa¼dziernika w Krakowie odby³ siê Mars Festiwal zorganizowany przez Mars Society Polska. Impreza by³a sponsorowana przez EC Kraków i Discovery Science. Patronowali jej Konsulat USA w Krakowie, rozg³o¶nia RMF oraz internetowy portal wiedzy WIEM. SACTN zosta³a przez organizatorów zaproszona do uczestnictwa. Z zaproszenia skorzystali: Karina B±czek, Tomasz Barañski, Kamil Wszo³ek i Bogdan Wszo³ek. Impreza rozpoczê³a siê w sobotê o godzinie 10-tej i zakoñczy³a w niedzielê o godzinie 22. Odby³o siê w sumie 10 wyk³adów po¶wiêconych eksploracji Marsa. Zorganizowano 5 ekspozycji astronomicznych oraz 2 projekcje filmowe o Marsie. Na koniec odby³a siê debata „Zasadno¶æ polskich aspiracji w dziedzinie za³ogowej eksploracji kosmosu”. Debata koncentrowa³a siê wokó³ odpowiedzi Gen. Miros³awa Hermaszewskiego na postawione mu wcze¶niej siedem pytañ dotycz±cych ró¿nych aspektów polskiego zaanga¿owania w programy kosmiczne. Sam kosmonauta nie przyby³ na debatê, ale przes³a³ odpowiedzi. Debata by³a bardzo ¿ywa i dotyczy³a podstawowych problemów eksploracji kosmosu przez ludzko¶æ w kontek¶cie naukowym, ekonomicznym i politycznym.

Prezentacja modelu robota marsjañskiego.
Prezentacja modelu robota marsjañskiego. Od lewej: Kamil Wszo³ek, Agnieszka Ku¼micz, Wojciech G³a¿ewski (wykonawca modelu), Karina B±czek, Bogdan Wszo³ek i Tomasz Barañski (fot. £ukasz Wilczyñski)

Wyk³ad o cefeidach

W dniu 31 pa¼dziernika odby³ siê na spotkaniu sekcji go¶cinny wyk³ad Pani Dr Barbary Mochejskiej z Centrum Astronomicznego im M. Kopernika PAN w Warszawie na temat: „Cefeidy jako wska¼niki odleg³o¶ci we Wszech¶wiecie”. Oprócz cz³onków sekcji na wyk³ad przyby³o sporo osób nie zrzeszonych. Prelegentka, specjalistka o renomie ¶wiatowej w zakresie poszukiwania i badania cefeid oraz planet w otoczeniu gwiazd, przybli¿y³a s³uchaczom historiê odkrycia cefeid oraz znaczenie tego odkrycia dla rozwoju astronomii.

Dr Barbara Mochejska w towarzystwie cz³onków SACTN (fot. K.Wszo³ek)
Dr Barbara Mochejska w towarzystwie cz³onków SACTN (fot. K.Wszo³ek)

Obserwacja niezwyk³ej komety

Kometa 17P/Holmes powracaj?ca ku S³oñcu co 7 lat by³a nadzwyczaj s³abym obiektem -oko³o 17 magnitudo. Od 23 do 24 pa¼dziernika niespodziewanie zwiêkszy³a swoj± jasno¶æ i to a¿ milionkrotnie! Sta³a siê obiektem ³atwo dostrzegalnym na niebie go³ym okiem. W dniu 31 pa¼dziernika obserwowali¶my tê kometê w gwiazdozbiorze Perseusza. W obserwacjach uczestniczy³o oko³o 20 osób. Mimo s³abych warunków pogodowych uda³o siê wykonaæ zdjêcie obszaru zawieraj?cego kometê.

Fotografia obszaru nieba zawieraj±cego kometê 17P/Holmes (fot. K.Wszo³ek)
Fotografia obszaru nieba zawieraj±cego kometê 17P/Holmes (fot. K.Wszo³ek)

Wyk³ad o burzach magnetycznych

W dniu 21 listopada na ¶rodowym spotkaniu sekcji Dr Piotr Koperski z Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie wyst?pi³ go¶cinnie z wyk³adem „Burze magnetyczne i zorze polarne” przybli¿aj±c szereg bardzo interesuj±cych szczegó³ów dotycz±cych wp³ywu aktywno¶ci S³oñca na Ziemiê. Po czê¶ci naukowej podzieli³ siê ze s³uchaczami wra¿eniami ze swojej wyprawy w Himalaje w roku 2006.

Dr Piotr Koperski w otoczeniu cz³onków sekcji.

Dr Piotr Koperski w otoczeniu cz³onków sekcji. Od lewej: Ryszard Rejment, Bogdan Wszo³ek, Tomasz Kisiel, Piotr Koperski, Witold Sejfryd, Marek Nowak, El¿bieta Rumiñska, Artur Le¶niczek i Adam Strzelecki. (Fot. A. ¯y³a)

Starania o obserwatorium astronomiczne dla Czêstochowy

Po rozmowach wstêpnych z przedstawicielami w³adz terytorialnych oraz po zaci±gniêciu fachowych informacji od niemieckiej firmy produkuj±cej profesjonalne teleskopy uzna³em, ¿e najwy¿szy czas wyst±piæ z oficjaln± pro¶b± do lokalnych w³adz o wszczêcie dzia³añ zmierzaj±cych do zbudowania zamiejskiego obserwatorium astronomicznego. Prezydentowi Miasta Czêstochowy przedstawi³em nastêpuj±c± pro¶bê:

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Czêstochowa, 5.11.2007.

Bogdan Wszo³ek (dr, astronom)
Przewodnicz±cy Sekcji Astronomicznej
Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego
oraz adiunkt w Instytucie Fizyki AJD
Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Czêstochowa
e-mail: bogdan@ajd.czest.pl oraz bogdan@oa.uj.edu.pl

Prezydent Miasta Czêstochowy
Dr Tadeusz Wrona

Dotyczy:
zamiejskiego obserwatorium
astronomicznego dla Czêstochowy

Odwo³uj±c siê do wielu dawniejszych oraz nag³a¶nianych wielokrotnie przeze mnie argumentów wskazuj±cych na potrzebê budowy zamiejskiego obserwatorium astronomicznego dla Czêstochowy zwracam siê do Pana Prezydenta z pro¶b± o:
a) zorganizowanie zebrania kompetentnych osób celem rozwa¿enia mo¿liwo¶ci podjêcia siê takiej inwestycji w stosunkowo bliskiej przysz³o¶ci,
b) w przypadku pozytywnego nastawienia ku inwestycji powo³ania zespo³u ekspertów d/s projektowania, finansowania i budowy obserwatorium.

Jednocze¶nie pragnê zwróciæ uwagê, ¿e chodzi tu o budowê obiektu u¿yteczno¶ci publicznej o charakterze ponadczasowym i unikalnym w skali kraju (za³. 1). Obiekty astronomiczne od najdawniejszych czasów by³y wznoszone przez spo³eczno¶ci o podwy¿szonym poziomie kultury i zawsze s³u¿y³y zaspakajaniu najszlachetniejszych potrzeb ludzkich. Kierunkuj±c uwagê na to co w górze ludzie stawali siê lepsi i wydajniejsi tu na dole. ¦wiadomo¶æ potrzeby inwestowania w astronomiê nigdy i nigdzie nie by³a powszechn±. Chyba ¿adne istniej±ce obserwatorium astronomiczne w ¶wiecie nie powsta³o na drodze czysto demokratycznego podej¶cia do sprawy. Decyzjê o budowie podejmowali na ogó³ pojedynczy ludzie, czasem z g³êbokich pobudek, czasem z niskich. Car Miko³aj nie szczêdzi³ ¶rodków dla zbudowania najwiêkszego w ¶wiecie o¶rodka astronomicznego w Pu³kowie ko³o Petersburga w pierwszej po³owie XIX w. Wcze¶niej król Anglii Karol II ufundowa³ s³ynne obserwatorium w Greenwich. Jeszcze wcze¶niej Tychon móg³ za³o¿yæ, jak¿e brzemienne w b³ogos³awionych skutkach dla wspó³czesno¶ci, obserwatorium na wyspie Hven (obecnie Szwecja), w³a¶nie dziêki szczodrobliwo¶ci króla. Wiele s³ynnych obserwatoriów astronomicznych w ¶wiecie pobudowa³y te¿ prywatne osoby ze swoich w³asnych ¶rodków.

Niezale¿nie od tego kiedy i w jaki sposób budowano obserwatorium astronomiczne, spo³eczno¶æ, która je posiada³a zawsze spotyka³a siê z zas³u¿onym uznaniem w ¶wiecie. Obserwatorium astronomiczne zawsze nobilitowa³o jego budowniczych i w³a¶cicieli. Obserwatoria astronomiczne nie ulegaj± przedawnieniu i nie s± zamykane. Co najwy¿ej zmieniaj± z czasem profil swojej dzia³alno¶ci albo siê przenosz± w bardziej odpowiednie miejsca. Nie nale¿y siê zatem obawiaæ, ¿e budowa obserwatorium dla Czêstochowy przyniesie komukolwiek ujmê, albo ¿e ¶rodki spo³eczne zostan± wykorzystane w ma³o w³a¶ciwy sposób.

¯yjemy w czasach bardzo sprzyjaj±cych wielkim inwestycjom. Czêstochowa nigdy dot±d nie posiada³a tak dobrego potencja³u ku budowaniu obserwatorium astronomicznego z prawdziwego zdarzenia jak ma obecnie. By³oby ¼le gdyby nie skorzysta³a z historycznej szansy i nie do³±czy³a do potentatów astronomii polskiej, takich jak Kraków, Warszawa czy Toruñ. Rok 2009 zosta³ og³oszony miêdzynarodowym rokiem astronomii. Prywatnie zamierzam otworzyæ wtedy swoje w³asne obserwatorium astronomiczne im. ¦w. Jadwigi Królowej w Rzepienniku Biskupim, na Podkarpaciu. Czy¿ nie by³oby wspaniale by w roku 2009 po³o¿yæ kamieñ wêgielny pod obserwatorium astronomiczne dla Czêstochowy? Z ca³ego serca ¿yczê tego Czêstochowie i Panu Prezydentowi, który niejednokrotnie dawa³ ju¿ wyraz zrozumienia dla wy¿szych potrzeb spo³eczeñstwa.

Liczê na zrozumienie i pozytywn± reakcjê Pana Prezydenta na wnoszonê pro¶bê. Jednocze¶nie wyra¿am gotowo¶æ do w³±czenia siê w ewentualne prace ukierunkowane na budowê obserwatorium.

Z wyrazami szacunku i powa¿ania

Bogdan Wszo³ek

***

Do pro¶by do³±czono dwa za³±czniki. Ich lektura pozwoli lepiej zrozumieæ, o jak± inwestycjê chodzi. S± to:

- Za³±cznik 1 – mój artyku³ Zamiejskie obserwatorium astronomiczne dla Czêstochowy maj±cy siê ukazaæ w Czêstochowskim Kalendarzu Astronomicznym 2008

- Za³±cznik 2 - XXXIII tom Ziemi Czêstochowskiej, w którym poruszono wiele spraw, których u¶wiadomienie sobie pozwoli wypracowaæ dojrzalszy pogl±d odno¶nie proponowanej inwestycji.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W odpowiedzi na pro¶bê otrzyma³em:

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Czêstochowa, 22.11.2007 r.
logo

KS. 0717-72/07

Pan
dr Bogdan Wszo³ek
Przewodnicz±cy Sekcji Astronomicznej
Czêstochowskiego Towarzystwa Naukowego
Adiunkt w Instytucie Fizyki
Akademii Jana D³ugosza w Czêstochowie

Dot. zamiejskiego obserwatorium astronomicznego dla Czêstochowy.

Odpowiadaj±c na Pana pismo skierowane do Prezydenta Miasta Czêstochowy, wskazujace na potrzebê zbudowania zamiejskiego obserwatorium astronomicznego dla Czêstochowy, wyra¿aj±c uznanie dla tej niezwykle interesuj±cej i warto¶ciowej inicjatywy z przykro¶ci± informujê, i¿ w wyniku konsultacji z kompetentnymi w tej sprawie wydzia³ami Urzêdu Miasta Czêstochowy odpowiedzialnymi za inwestycje i pozyskiwanie srodków zewnêtrznych ustalono, ¿e w perspektywie najbli¿szych lat samorz?d miasta nie jest w stanie podj±æ siê tak powa¿nej inwestycji, w dodatku zlokalizowanej poza terenem Czêstochowy.
Nale¿y dodaæ, i¿ niedawno, bo w dniu 8 pa¼dziernika 2007 r. Rada Miasta Czêstochowy uchwali³a Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2008-2014 i w planie tym okre¶li³a wszystkie priorytety inwestycyjne naszego miasta.
Pragnê jednak zapewniæ, ¿e po zakoñczeniu realizacji najwa¿niejszych zadañ inwestycyjnych, w szczególno?ci w sferze komunikacji i rewitalizacji miasta, rozwa¿ona bêdzie mo¿liwo¶æ umieszczenia w przysz³o¶ci w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym tak¿e zadania, o którym mowa w Pana pi¶mie.

piecz±tka

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wyk³ad o nadzwyczajnej komecie

W dniu 12 grudnia na ¶rodowym spotkaniu sekcji mgr Micha³ Drahus, doktorant w Instytucie Maxa Plancka w Niemczech, wyst¶pi³ go¶cinnie z wyk³adem „Gigantyczna eksplozja komety 17P/Holmes”, przybli¿aj±c szereg bardzo interesuj±cych szczegó³ów dotycz±cych niezwyk³ej komety. Po czê¶ci naukowej podzieli³ siê ze s³uchaczami wra¿eniami ze swojej wyprawy na Elbrus w roku 2003.

Micha³ Drahus w czasie swego wyk³adu. (fot. A. ¯y³a)
Micha³ Drahus w czasie swego wyk³adu. (fot. A. ¯y³a)

Spotkanie wigilijne

W dniu 17 grudnia odby³ siê w Instytucie Fizyki AJD otwarty wyk³ad Dr. Bogdana Wszo³ka p.t. „50 lat lotów kosmicznych”. Po wyk³adzie zosta³ wy¶wietlony w planetarium pokaz o Gwie¼dzie Betlejemskiej. Na koniec, cz³onkowie CzTN z³o¿yli sobie ¿yczenia ¶wi±teczne ³ami±c siê op³atkiem.

Wyk³ad o kwantyzacji redshiftów

W dniu 19 grudnia na ¶rodowym spotkaniu sekcji Dr Katarzyna Bajan z Instytutu Fizyki Akademii Pedagogicznej w Krakowie wyst±pi³a go¶cinnie z wyk³adem „O losowo¶ci rozk³adu przesuniêæ ku czerwieni w wybranych obiektach astronomicznych”. Przybli¿y³a niezwykle intryguj±cy fenomen polegaj±cy na tym, ¿e obserwowane przesuniêcia ku czerwieni bardzo odleg³ych cia³ niebieskich (galaktyki, kwazary) zdaj± siê przyjmowaæ warto¶ci nie w sposób czysto losowy, ale ze swego rodzaju wyró¿nieniem. Niektóre warto¶ci powtarzaj± siê najczê¶ciej, a przyczyna postulowanej „kwantyzacji” przesuniêæ ku czerwieni jest przedmiotem wnikliwych dociekañ.

Dr Katarzyna Bajan pozuje do zdjêcia w towarzystwie cz³onków SACTN.
Dr Katarzyna Bajan pozuje do zdjêcia w towarzystwie cz³onków SACTN. Od lewej: Artur Le¶niczek, Maria P³omiñska, Katarzyna Bryndal, Katarzyna Bajan, Tomasz Kisiel, Jan Wieczorek, Bogdan Wszo³ek, Marek Nowak, Karina B±czek, Adam Strzelecki i Witold Sejfryd. (Fot. A. ¯y³a)
mapa strony | kontakt